Skręcenie jest jednym z najczęstszych urazów stawu skokowego. Do przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchu w stawie skokowym może dojść zarówno podczas uprawiania sportu, jak i w trakcie codziennych aktywności. Dobra informacja jest taka, że skręconą kostkę w większości przypadków leczy się bezinwazyjnie, a przy odpowiedniej terapii możliwy jest powrót do pełnej sprawności. Dowiedz się, jak leczyć skręcenie stawu skokowego i jakie ćwiczenia na staw skokowy warto wykonywać.
Skręcona kostka – na czym polega?
Zacznijmy od wyjaśnienia, czym właściwie jest skręcenie stawu skokowego i jak je rozpoznać. Skręcenie jest urazem przebiegającym z rozerwaniem torebki stawowej i więzadeł. Nie dochodzi jednak do przemieszczania powierzchni stawowych. Więzadła kostki bocznej uszkodzone zostają poprzez zgięcie podeszwowe i odwrócenie stopy1.
Jak objawia się skręcenie kostki?
Objawy skręcenia stawu skokowego to m.in.2:
- utrata funkcji,
- mechaniczna niestabilność,
- ból,
- obrzęk,
- wrażliwość tkanek okołostawowych,
- utrata ruchomości,
- niestabilność,
- krwiak podskórny.
Skręcenia stawu skokowo-goleniowego dzielimy na trzy stopnie – im wyższy stopień, tym bardziej nasilone objawy.
Postępowanie przy kontuzji stawu skokowego
Przy skręceniu kostki szczególnie na początku należy powstrzymać się od wszelkich aktywności i jak najwięcej odpoczywać, najlepiej z lekko uniesioną kończyną. W przypadku silnego obrzęku można zastosować okłady chłodzące i ucisk3.
Skręcenie kostki – jak długo nie można chodzić? Powrót do formy sprzed urazu może trwać od kilku do nawet kilkunastu tygodni. Wszystko zależy od stopnia uszkodzenia struktur okołostawowych oraz sposobu leczenia i zaangażowania w rehabilitację.
Ćwiczenia po skręceniu stawu skokowego – jakie robić?
Zastanawiasz się, jak wzmocnić staw skokowy po niedawno przebytym urazie? Najlepiej sprawdzą się specjalne ćwiczenia wzmacniające staw skokowy. Rehabilitację najwcześniej można rozpocząć dopiero po 3 dniach od momentu wystąpienia urazu, pod warunkiem że wszelkie dolegliwości zaczynają powoli ustępować.
Przed przystąpieniem do ćwiczeń zaleca się konsultację z fizjoterapeutą, który podpowie, jak wzmocnić staw skokowy i dobierze właściwe dla nas ćwiczenia. Pamiętajmy, że nie wszystkie ćwiczenia na mobilność stawu skokowego będą odpowiednie, przez co istnieje ryzyko, że zamiast poprawić stan, jeszcze go pogorszą.
Ćwiczenia stawu skokowego kilka dni po urazie
Ćwiczenia po skręceniu stawu skokowego muszą być dostosowane do stanu zdrowia pacjenta. Na początku można robić przede wszystkim stretching z kończyną wyprostowaną oraz zgiętą około 30 stopni w stawie kolanowym, a także aktywne zgięcie podeszwowe i grzbietowe w stawie skokowo-goleniowym. Pozytywne efekty powinno przynieść również stopniowe obciążanie (docisk), jazda na rowerze stacjonarnym i ćwiczenia w wodzie takie jak chodzenie czy przysiady1.
Bardzo ważne jest wykonywanie bezbolesnego ruchu w stawie skokowo-goleniowym oraz rozciąganie mięśni: brzuchatego łydki, płaszczkowatego oraz strzałkowych. Warto też zwrócić uwagę na ćwiczenia propriocepcji1.
Ćwiczenia na staw skokowy 2–4 tygodnie po urazie
Po 2 tygodniach od kontuzji można włączyć trening aerobowy. Ponadto należy skupić się na wzmacnianiu poszczególnych partii mięśniowych, w tym przede wszystkim mięśnia trójgłowego łydki, mięśnia piszczelowego przedniego, mięśnia piszczelowego tylnego i mięśni strzałkowych. Pacjentom zaleca się także wzmacnianie mięśni stabilizujących miednicę i tułów. Dobre efekty może też przynieść trening koncentryczny i ekscentryczny stabilizatorów czynnych1.
Ćwiczenia stawu skokowego 4–6 tygodni po urazie
W ostatniej fazie powrotu do zdrowia wykonuje się m.in. trening interwałowy i hybrydowy oraz stretching wielopłaszczyznowy. Można włączyć ćwiczenia na miękkim podłożu. Pacjent stopniowo może zacząć biegać, pod warunkiem że nie powoduje to u niego bólu. Polecany jest również trening funkcjonalny1.
Bibliografia:
- Aptowicz J., Biernat R., Biernat U. i in., Fizjotrepia po skręceniu stawu skokowo-goleniowego, Centrum Rehabilitacji Ruchowej im. Stefana Bołoczko.
- Bilewicz M., Stebel R., Czerkies A., Skręcenie stawu skokowego i następstwa jego leczenia, PrzypadkiMedyczne.pl, e-ISSN 2084–2708, 2012; 23:88–92.
- Łęgosz P., Sarzyńska S., Małdyk P., Podstawowe zasady postępowania w leczeniu zachowawczym urazów związanych z rekreacyjnym uprawianiem sportu, Z praktyki ortopedy, Nr 15, 2019.
